Er bestaan twee soorten rente waar consumenten mee te maken krijgen: de rente die je ontvangt en de rente die je betaalt. Maar wat is nu precies het doel van rente, en hoe werkt dat bij lenen of sparen? In deze uitleg lees je wat debetrente is, hoe deze wordt vastgesteld en wat dat in de praktijk voor jou betekent.
Welke soorten rente zijn er?
Er zijn grofweg twee soorten rentedie je als consument kunt tegenkomen:
- Kredietrente (debetrente) – de rente die je betaalt als je geld leent.
- Spaarrente (creditrente) – de rente die je ontvangt als je geld spaart.
Waarom betaal je eigenlijk rente?
Rente betalen heeft meestal drie redenen:
- Je betaalt voor het gebruik van geld
Zie rente als een soort huur die je betaalt voor geld dat je leent. De bank stelt het bedrag aan jou beschikbaar, en daarvoor krijgen zij een vergoeding. - Om te laat betalen te voorkomen
Rente zorgt er ook voor dat mensen hun rekeningen op tijd betalen. Hoe langer je wacht, hoe meer rente je moet betalen. Zo voorkomen banken en kredietverstrekkers dat schulden te ver oplopen. - Om inflatie te compenseren
Geld verliest in de loop van de tijd wat van zijn waarde. Door rente te vragen, blijft de uitlener beschermd tegen die waardedaling — vooral bij leningen die jarenlang lopen. Banken en kredietverstrekkers zijn daarom verplicht om zich aan de vastgestelde leennormen te houden.
Wat is debetrente?
Debetrente is rente die je betaalt aan iemand. Er zijn verschillende vormen van debetrente zoals debetrente bij een persoonlijke lening. Deze rente is een vorm van vaste rente. Echter, bij de rente op een doorlopend krediet is er sprake van variabele debetrente variabel.
Vaste debetrente
Een persoonlijk lening is bijvoorbeeld een vorm van lenen met een vaste debetrente. Je leent een vast bedrag en deze betaal je binnen een vaste looptijd terug. Met de vaste debetrente, weet je precies hoeveel je iedere maand moet betalen en ook wanneer jouw lening/schuld is afbetaald.
Tip: Als de debetrente van een persoonlijke lening laag is dan is deze vorm van lenen (met vaste debetrente) het slimst om af te sluiten. Je weet precies waar je aan toe bent en betaald weinig rente.
Variabele debetrente
Een doorlopend krediet is een vorm van variabele debetrente. Je spreekt met elkaar een kredietlimiet af, waarin je zelf bepaalt hoeveel je opneemt. Het is een flexibelere vorm van lenen. Zodra je een bedrag in de kredietlimiet hebt afgelost, kun je dat bedrag weer gewoon opnemen. Bij een doorlopend krediet is er geen van te voren afgesproken looptijd en de debetrente is variabel. De debetrente fluctueert. Deze kan stijgen en dalen, en je hebt geen enkele zekerheid voor wat betreft je maandelijkse afbetalingen.
Hoe wordt debetrente bepaald?
Banken en kredietverstrekkers bepalen van de hoogte van de debetrente aan de hand van een aantal factoren. Deze verschillende factoren vormen het rentepercentage op een lening. Dit wordt vaak de debetrentevoet genoemd. De belangrijkste factoren die mede de debetrente bepalen zijn:
* Marktrente: dit is rente die de bank zelf betaalt voor het kopen van geld;
* Risico-opslag: dit is de extra rente over het risico van het niet terugbetalen van een lening;
* Winstopslag: banken willen ook geld verdienen en dit is het percentage winst dan een bank wil maken;
* Algemene kosten: dit zijn over het algemeen administratieve en personeelskosten.
Per bank en krediet verstrekker kunnen deze factoren anders zijn, met uitzondering van de marktrente. Het is dus verstandig om goed uit te zoeken welke kosten banken en/of kredietverstrekker doorrekenen voor hun leningen.
Bij het bepalen van de hoogte van de debetrente, kijken banken en kredietverstrekkers naar een aantal factoren. Al deze punten samen vormen het rentepercentage dat je betaalt, ook wel de debetrentevoet.
Normbedragen debetrente
De debetrente die door banken worden gerekend, wordt vaak gebruikt als normbedrag voor het bepalen van een redelijk rentepercentage voor wat betreft onderhandse leningen bij familie, vrienden of een eigen bedrijf. Volgens de regels van de belastingdienst mag niemand zomaar geld uitlenen. Er geldt een minimale rente voor hoge onderhandse leningen. Je kunt hierbij denken aan een onderhandse lening voor jouw hypotheek of de aanschaf van een auto.
In principe dient de leningverstrekker een marktconforme rente te rekenen over de onderhandslening. Wat is marktconforme rente? In feite gelden een aantal van de bovenstaande factoren die ook banken/kredietverstrekkers gebruiken bij het bepalen van de debetrente bij een lening.
De actuele marktrente en de belastingdienst
Voordat je dus een onderhandse lening aanbiedt aan een kennis, vriendin of familie zul je uit moeten zoeken wat de markrente op dat moment is. Kies vervolgens een rente die binnen die actuele marktrente voor een vaste leenperiode geldt. Doe je dit niet dan kan de belastingdienst de onderhandse lening gaan zien als een verkapte schenking, en dan zul je schenkbelasting moeten gaan betalen.
Schenkingsvrijsteling
Het is slim om uit te zoeken wat de schenkingsvrijstelling is. Het bedrag waarover men geen schenkbelasting hoeft te betalen. Komt het leenbedrag niet boven deze vrijstelling dan kunt u renteloze lening schenken zonder dat er schenkbelasting betaald hoeft te worden. Op papier betaalt de geldontvanger rente, maar in de praktijk hoeft die persoon niets te betalen.
Vermogensrendementsheffing
Let op: geeft het uitgeleende geld op bij de Belastingdienst bij de aangifte inkomstenbelasting in box drie. De lening wordt opgeteld bij jouw eigen vermogen op. Er geldt een heffingsvrije grens Eigen Vermogen en anders zul je een percentage vermogensrendementsheffing moeten betalen.
We kennen allemaal de slogan ‘geld lenen kost geld’. Mocht je onder bewind staan dan zal jouw bewindvoerder (al) jouw leningen en schulden moet melden en meenemen in periodieke jaarlijkse verantwoording aan de Rechtbank.