Een schenking is het overdragen van geld of goederen aan iemand anders, zonder dat daar een tegenprestatie tegenover staat. Schenkingen komen vaak voor binnen families of aan goede doelen. Wie schenkt of een schenking ontvangt, krijgt te maken met wettelijke en fiscale regels. Het is daarom verstandig om vooraf te weten wat wel en niet is toegestaan.
Verschil tussen schenkingen, giften en cadeaus
De termen schenking, gift en cadeau lijken op elkaar, maar betekenen niet hetzelfde.
- Schenkingen zijn formele overdrachten van vermogen met de bedoeling iemand financieel te bevoordelen.
- Giften worden meestal gebruikt bij donaties aan goede doelen, maar juridisch vallen giften ook onder schenkingen.
- Cadeaus zijn de gebruikelijke, kleinere attenties – bijvoorbeeld een verjaardagscadeau – en hebben geen fiscale gevolgen. Worden bedragen groter, dan kan een cadeau wél als schenking worden gezien
Schenking ontvangen
Als je een schenking ontvangt, kun je te maken krijgen met schenkbelasting. Of dat echt zo is, is afhankelijk van de hoogte van het bedrag en van de relatie tussen gever en ontvanger. Ouders mogen hun kinderen meer belastingvrij schenken dan iemand die geen familie is. Als de schenking binnen de vrijstelling valt, dan is aangifte niet nodig. Als de vrijstellingsgrens echter wel wordt overschreden, dan moet je als ontvanger belastingaangifte doen bij de Belastingdienst. De schenkbelasting wordt berekend over het bedrag boven de vrijstelling.
Schenking geven
Men kan schenkingen mondeling, schriftelijk of via een notariële akte doen. Bij grotere bedragen of bij schenkingen met voorwaarden is het verstandig dat dit wordt vastgelegd, bijvoorbeeld als het bedrag privévermogen moet blijven bij een huwelijk. Wat eenmaal is geschonken, kan in principe niet zomaar worden teruggevraagd. Denk daarom goed na over de bedoeling en de gevolgen van een schenking.
Schenken en belastingen
Het kan dus zijn dat je als ontvanger van een schenking belasting moet betalen. De hoogte daarvan hangt af van de waarde van de schenking en van de relatie tussen de gever en ontvanger. De Belastingdienst stelt jaarlijks vrijstellingsbedragen vast. Blijf je binnen die grenzen, dan is de schenking belastingvrij. Als het bedrag echter hoger is, dan betaal de ontvanger belasting over het meerdere.
Vrijstellingen 2025 (indicatief)
| Relatie tussen gever en ontvanger | Vrijstelling 2025 |
| Ouders aan kinderen | € 6.600 |
| Grootouders of derden aan kleinkinderen/anderen | € 2.700 |
| Eenmalig verhoogde vrijstelling (woning of studie) | afgeschaft per 2024 |
De ontvanger moet binnen twee maanden na het einde van het kalenderjaar waarin de schenking is gedaan belastingaangifte doen.
Giften aan goede doelen
Schenkingen aan erkende goede doelen (ANBI’s) kunnen onder voorwaarden aftrekbaar zijn in de inkomstenbelasting. Dat geldt vooral voor periodieke schenkingen die vastliggen in een overeenkomst van minimaal vijf jaar . Op die manier stimuleert de overheid structurele steun aan maatschappelijke organisaties.
Bewindvoering en schenkingen
Wanneer iemand onder bewind staat, mag die persoon niet zelfstandig schenken. Wil je als curator of bewindvoerder een schenking doen of aannemen namens de betrokkene, dan is altijd toestemming van de rechter nodig. Zonder machtiging mag je geen schenking uitvoeren.
De rechter beoordeelt of de schenking in het belang van de betrokkene is, bijvoorbeeld als het past binnen een bestaand schenkingspatroon. Zonder toestemming van de rechtbank is een schenking namens iemand onder bewind niet rechtsgeldig.
Wanneer is toestemming van de rechter nodig?
In sommige situaties moet je als curator of bewindvoerder eerst toestemming aan de rechter vragen voordat je een uitgave mag doen. Deze toestemming heet een machtiging.
Je hebt toestemming van de rechter nodig als:
- de uitgave meer dan €2.000 bedraagt, en
- de betrokkene niet in staat is om zelf toestemming te geven, of
- de betrokkene het niet eens is met de uitgave.
Een machtiging vraag je aan door een machtigingsverzoek in te dienen bij de rechtbank.
Is de betrokkene wilsbekwaam en akkoord met de uitgave?
Dan hoef je geen machtiging aan te vragen. In dat geval leg je in de rekening en verantwoording vast dat je de uitgave hebt besproken met de betrokkene en dat er instemming was.
Voorbeeld: wanneer is een machtiging nodig?
Wil je voor de betrokkene nieuwe meubels of andere huisinrichting kopen?
Als de totale kosten meer dan €2.000 bedragen en je dit wilt betalen van het geld van de betrokkene, dan is goedkeuring van de rechter vereist.
De rechter zal je vragen om een begroting van de geplande aankopen te overleggen.
Heb je offertes opgevraagd bij leveranciers? Voeg deze dan toe aan het machtigingsverzoek, samen met de begroting.
Tip: Houd in alle gevallen bij wat je afspreekt met de betrokkene en wat je aan de rechter hebt voorgelegd. Zo blijft het bewind transparant en goed onderbouwd.
Tot slot
Schenken kan fiscaal gunstig zijn, maar het blijft belangrijk om de regels goed te volgen. Een correcte vastlegging en kennis van de vrijstellingen voorkomt problemen achteraf.