Wat zijn de kosten persoonlijke verzorging en wanneer heb je recht op hulp en ondersteuning bij jouw persoonlijke verzorging? Hoe is het dit in Nederland geregeld en waar kun je ondersteuning aanvragen?
Wat is persoonlijke verzorging?
Persoonlijke verzorging wordt over het algemeen omschreven als “alle handelingen voor de verzorging van jezelf”. Denk hierbij aan normale dagelijkse activiteiten zoals douchen, wassen, aankleden, eten, drinken en naar het toilet gaan. Door ziekte, ouderdom, of een beperking is het soms moeilijk of niet meer mogelijk om deze normale dagelijkse handelingen uit te voeren. Je hebt hulp nodig. Oudere Nederlanders kunnen in een verzorgingstehuis wonen en hebben daar ook extra persoonlijke hulp nodig. Er zijn een aantal wettelijke regelingen gecreëerd waarmee hulp en de kosten persoonlijke verzorging zijn geregeld.
Wat valt er onder persoonlijke verzorging?
* Hulp bij het bed in en uitkomen;
* Hulp bij het wassen en aankleden;
* Hulp bij de verzorging van de huid (wondjes ontstaan bij het doorliggen of stoten);
* Hulp bij het eten en drinken
* Hulp bij het naar het toilet gaan;
* Hulp bij het aantrekken van bijvoorbeeld steunkousen of een korset;
* Hulp bij de sondevoeding, stoma of katheter;
* Hulp bij het medicijnen innemen.
Thuiszorg en persoonlijke verzorging
Misschien heb je thuishulp of begeleiding nodig en afhankelijk van de situatie kun je hulp ontvangen van een wijkverpleegkundige bij de persoonlijke verzorging. Denk hierbij aan bijvoorbeeld hulp bij het douchen, opstaan uit bed en eten. Of hulp bij verzorging van een wond. Hulp bij het huishouden zoals bijvoorbeeld schoonmaken, opruimen, koken en de was doen.
Aanvraag thuiszorg
Hulp vanuit de thuiszorg kun je aanvragen via een thuiszorginstelling en vergoeding van de zorg valt meestal onder de zorgverzekering. Particuliere thuiszorg regelt en betaalt je zelf.
Vallen toiletartikelen onder de kosten persoonlijke verzorging?
Nee, kosten voor toiletartikelen vallen niet onder persoonlijke verzorging.
Wettelijke regelingen persoonlijke verzorging
De hulp en kosten persoonlijke verzorging worden in Nederland via verschillende wettelijke regelingen georganiseerd. Het komt er op neer dat wanneer je aantoonbaar ondersteuning nodig hebt bij jouw persoonlijke verzorging, dat je dan een persoonsgebonden budget (pgb) kunt aanvragen. Er zijn verschillende vormen/doelen.
Soorten persoonsgebonden budget (pgb)
* Het pgb op grond van de Wet langdurige zorg (Wlz)
* Pgb via de Zorgverzekeringswet (Zvw)
* Pgb via de Wet maatschappelijke ondersteuning
* Pgb via de Jeugdwet/aanvraag via de gemeente
Een pgb dient te worden aangevraagd bij een zorgloket. Er zijn drie zorgloketten, namelijk: de gemeente, de zorgverzekeraar en het CIZ.
Wet langdurige zorg (Wlz)
In 2004 is de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (Awbz) vervangen door de Wet Langdurige Zorg (Wlz). Deze wet is bedoeld voor mensen die intensieve en langdurige (24 x 7) zorg nodig hebben, zoals bijvoorbeeld chronisch zieken, kwetsbare ouderen en mensen met een ernstige geestelijke of lichamelijke beperking of aandoening.
De aanvraag pgb op grond van de Wlz dient te worden ingediend bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Over het algemeen zul je, op het moment van deze aanvraag, al worden ondersteund door een zorgcoördinator, die jou zal helpen bij het regelen van zorg en het contacteren van het CIZ.
Persoonlijke verzorging via de Zorgverzekeringswet (Zvw)
Het persoonsgebonden budget vanuit de Zvw is bedoeld voor mensen die persoonlijke verpleging en/of verzorging nodig hebben, of voor kinderen die behoefte hebben aan intensieve zorg, zoals bijvoorbeeld wanneer jouw kind autisme heeft. De zorgverzekeraars voeren deze wet uit.
Pgb op grond van Zvw aanvragen
Een nieuwe pgb of herindicatie Zvw kun je aanvragen door in gesprek te gaan met een wijkverpleegkundige die door de zorgverzekeraar is gecontracteerd. Er zal gekeken worden naar jouw hulpvraag/zorgbehoefte en jouw persoonlijke situatie. Men bekijkt welke oplossingen er mogelijk zijn en welke zorg zal worden toegekend. Jij kunt zelf kiezen of je een persoonsgebonden budget wilt.
Er moet een plan gemaakt worden waarin wordt aangegeven waarom en welke zorg jij nodig hebt. De zorgverzekeraar bekijkt vervolgens of een pgb in jouw situatie geschikt is en beoordeelt de kwaliteit van ingekochte zorg. Iedere zorgverzekeraar hanteert een eigen reglement voor een pgb. Dit reglement staat in de polisvoorwaarden en beschrijft onder andere de criteria voor de aanvraag van een pgb.
Wet maatschappelijke Ondersteuning (Wmo)
De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is bedoeld voor mensen die begeleiding en ondersteuning nodig hebben (individueel of in groepsverband) bij de persoonlijke verzorging. Denk hierbij aan zaken zoals huishoudelijke hulp, dagbesteding of bepaalde voorzieningen en hulpmiddelen (bijvoorbeeld een rolstoel, traplift). Het doel van de Wmo is dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen en dat volwassenen met een beperking mee kunnen (blijven) doen in de samenleving.
Pgb Wmo aanvragen
Je vraagt een pgb Wmo aan bij de gemeente. Schrijf een persoonlijk plan waarin je jouw persoonlijke situatie omschrijft en waarin je aangeeft welke hulp en voorziening(en) je denkt nodig te hebben. Je bent niet verplicht om een persoonlijk plan in te dienen.
De gemeente zal onderzoek doen naar jouw persoonlijke situatie en men zal kijken naar jouw problemen en wat er nodig is om deze problemen op te lossen. Via het zogenaamde ‘keukentafelgesprek’ bespreekt de gemeente met jou welke hulp men kan/gaat bieden.
Pgb op grond van de Jeugdwet
De Jeugdwet regelt o.a. de ondersteuning voor kinderen en jeugdigen die zorg, hulp en/of ondersteuning nodig hebben bij bijvoorbeeld de persoonlijke verzorging, begeleiding of kortdurend verblijf.
Aanvraag pgb Jeugdwet
Een indicatiesteller van de gemeente (of een jeugdarts) stelt vast welke en hoeveel zorg er voor jouw kind nodig is. Voor hulp bij het aanvragen van pgb kan bij de gemeente een gratis cliënt ondersteuner worden ingeschakeld.
Ook nu geldt, dat er duidelijk moet worden gemotiveerd waarom jou kind een pgb nodig heeft die niet door de zorg in natura wordt geboden. De gemeente beoordeelt de ingekochte zorg, diensten, hulpmiddelen en voorzieningen. Het kan zijn dat er extra regels gelden voor de hulp die je kind krijgt van familie, vrienden en kennissen.
Kosten Persoonsgebonden Budget
Persoonsgebonden budget (pgb) of zorg in natura
Met een persoonsgebonden budget (pgb) koop jij zelf zorg in. Bij zorg in natura koop je zorg in bij zorgaanbieders met wie jouw gemeente contracten heeft afgesloten. Het pgb biedt meer vrijheid in de keuzes, maar er zijn voorwaarden aan het pgb.
Is het pgb duurder dan zorg in natura?
Soms is zelf ingekochte zorg duurder dan de zorg in natura. De gemeente mag dit niet als reden aanvoeren om een pgb te weigeren. De gemeente mag wel besluiten dat je alleen het bedrag krijgt dat de zorg in natura zou kosten. De extra kosten zijn dan voor jouw rekening.
Tarieven pgb
Verschillende gemeenten hanteren verschillende tarieven. Tarieven dienen ‘toereikend’ te zijn. Dit betekent dat je met het budget dat de gemeente toekent de benodigde ondersteuning kunt inkopen. De gemeenten maken bij het bepalen van tarieven gebruik van het advies van de indicatiesteller. Het kan zijn de gemeente bijvoorbeeld een lager uurtarief hanteert wanneer je een niet-professionele zorgverlener inhuurt (zoals een familielid of mantelzorger).
Tarieven hulpmiddelen en aanpassingen
De gemeente stelt ook eisen aan de kwaliteit van de hulpmiddelen en aanpassingen die je inkoopt. De hoogte van het pgb is gebaseerd op deze eisen.
Eigen bijdrage
Voor een pgb voor de Wlz, Wmo of Jeugdwet geldt vaak een eigen bijdrage. De eigen bijdrage Wmo is maximaal € 19 per maand (bedrag 2022).
Pgb’s via verschillende instanties?
Misschien ontvang je zowel een pgb van de gemeente (volgens Wmo of Jeugdwet) als van de zorgverzekeraar (Zvw). Het pgb van de gemeente mag je uitsluitend besteden aan Wmo-ondersteuning of jeugdhulp. Het pgb van de zorgverzekeraar mag je dus ook alleen maar besteden aan verpleging en verzorging (wijkverpleging/thuiszorg). Het is niet toegestaan om de budgetten te mixen en uit te ruilen. Let hier goed op!
Uitbetaling pgb de Wlz, Wmo en de Jeugdwet
De uitbetaling van de kosten van een pgb voor de Wlz, Wmo en Jeugdwet worden via het trekkingsrecht betaald. Alleen het SVB mag uitbetalingen aan zorgverleners doen op grond van een goedgekeurde zorgovereenkomst. De SVB registreert deze zorgovereenkomsten van budgethouders zelf.
Uitbetaling pgb Zvw
Voor het pgb via de Zvw kun je zelf kiezen of je gebruik willen maken van de diensten van de SVB, of dat je je eigen administratie regelt. Je betaald de facturen zelf en declareert ze achteraf bij de zorgverzekeraar. Er is in de meeste gevallen sprake van WMO, PGB of een CIZ-indicatiestelling en vaak is er dan ook een bewindvoerder in het spel. De bewindvoerder moet jaarlijks het formulier rekening en verantwoording indienen bij de Rechtbank.